Ryc.1. Wyrostki zabiodrza pływaka żółtobrzeżka |
Ryc.2. Dyski adhezyjne na odnóżach pierwszej i drugiej pary |
U wszystkich chrząszczy z rodzaju Dytiscus obserwuje się dymorfizm płciowy. Przejawia się on w zróżnicowanych rozmiarach ciała (samce są większe od samic), urzeźbieniu pokryw oraz w budowie odnóży i narządów kopulacyjnych. Pierwsza para skrzydeł jest przekształcona w twarde pokrywy, które u samic w zarysie są bardziej owalne. U samic występują pokrywy żeberkowane do 2/3 ich długości, rzadziej gładkie, natomiast u samców spotyka się wyłącznie pokrywy gładkie. Modyfikacje w urzeźbieniu pokryw są często spotykane u przedstawicieli z rodziny pływakowatych i są one odpowiedzią na zmiany w budowie dysków na odnóżach samców, które powstały w wyniku zgrubienia trzech pierwszych segmentów stopy. Na odnóżach pierwszej pary, na każdym z dysków znajdują się dwie duże przyssawki oraz ok. 150 mniejszych, natomiast na dyskach, znajdujących się na drugiej parze – około 1000 mniejszych przyssawek na każdym (Ryc.2.). Liczba i wielkość przyssawek jest zróżnicowana w zależności od gatunku. Dyski służą do zdobywania i przytrzymywania samicy podczas parowania. Przeprowadzono badania, które wykazały, że samce pozbawione przyssawek nie są w stanie wykonać aktu kopulacji. Kopulacja następuje jesienią i zimą, natomiast składanie jaj ma miejsce wiosną i latem. Jaja są wbijane za pomocą pokładełka do wnętrza roślin tuż pod powierzchnią wody. Imagines posiadają zdolność lotu, jednak, jak i larwy większą część życia spędzają w wodzie, przepoczwarczenie natomiast następuje na lądzie. Postaci dorosłe pojawiają się latem i jesienią. Chrząszcze te zimują najczęściej w wodzie.
Ryc.3. Chrząszcz z rodzaju Dytiscus podczas pobierania pokarmu |
Gatunek ten jest pospolity w Polsce. Jest eurybiontem spotykanym zarówno w zbiornikach naturalnych, jak i sztucznych. Występuje w wodach z obfitą roślinnością błotną oraz wodną. Występuje również rzadko w wodach płynących o słabym prądzie.
Joanna Flisińska